Nerwica ogólniej Zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną związane ze stresem zostały opisane w ICD-10 kodami F40-F48. Zaliczają się do nich Zaburzenia lękowe pod postacią fobii, napadów panicznego lęku, zaburzeń lękowych uogólnionych lub zaburzeń depresyjno-lękowych. Lęk to naturalna emocja odczuwana przez każdego człowieka od czasu do czasu. Jest to naturalna reakcja organizmu na stresujące sytuacje np.: ważny egzamin, wystąpienie publiczne, ślub, zmianę pracy, ważną uroczystość, które w rzeczywistości są niegroźne. Jednak gdy lęk występuje jako zaburzenie jest tak silny, że osoba unika tych sytuacji, a przy zetknięciu się z nimi ogarnia ją bardzo silne przerażenie, które uniemożliwia jej normalne funkcjonowanie i znacznie obniża jakość jej życia.

Nerwica przyczyny

Przyczyny nerwicy mogą być bardzo różne, dlatego nie można podać jednego źródła odpowiadającego za pojawienie się zaburzeń lękowych. Najczęstsze przyczyny to:    

• predyspozycje genetyczne;  
• stresujące wydarzenia i doświadczenia życiowe, tj. zmiana pracy, narodziny dziecka, śmierć bliskiej osoby czy przemoc seksualna lub emocjonalna;  
• problemy ze stanem zdrowia fizycznego - choroby somatyczne wywołujące lęk, np. problemy hormonalne, choroby serca, cukrzyca;  
• substancje psychoaktywne - alkohol, narkotyki, środki uspokajające;  
• zmiany w równowadze biochemicznej organizmu (neuroprzekaźników);  
• czynniki osobowościowe - cechy takie jak perfekcjonizm, potrzeba kontroli, niskie poczucie własnej wartości mogą być predyspozycjami do nadmiernego odczuwania lęku. 

Jak wynika z badań opublikowanych przez American Psychological Association, istnieje pewien region w mózgu, który jest powiązany ze strachem przed niepewną przyszłością, czyli może on odpowiadać za zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń lękowych. Wyniki tych badań mogą prowadzić do nowych sposobów identyfikacji i leczenia osób zagrożonych zaburzeniami lękowymi.

W badaniu 61 naukowców wykonało badania rezonansu magnetycznego mózgu po wypełnieniu ankiety zaprojektowanej w celu zmierzenia ich zdolności do tolerowania niepewności dotyczących przyszłych negatywnych zdarzeń. Kim i jego koledzy przeanalizowali MRI i porównali je z nietolerancją wyników niepewności. W wyniku tych badań okazało się, że ludzie, którzy borykają się z niepewnością lub niejednoznacznością potencjalnych przyszłych zagrożeń, mogą mieć niezwykle duże prążkowie - obszar mózgu związany z ogólnym zaburzeniem lękowym.

"Niepewność i niejednoznaczność potencjalnych przyszłych zagrożeń są kluczowe dla zrozumienia powstawania zaburzeń lękowych i zaburzeń lękowych" - powiedział dr Justin Kim, kierownik dydaktyczny Dartmouth College. "Nasze badania sugerują związek między zdolnością osoby do radzenia sobie z tą niepewnością a objętością istoty szarej w obrębie określonego obszaru mózgu."

Nerwica objawy

Objawy nerwicy tj. zaburzeń lękowych mogą być następujące:   

• poczucie niepokoju, paniki, zamartwianie się przez dłuższy czas;
• nieumiejętność uspokojenia się;
• powracające myśli powodujące lęk;
• zaburzenia snu;
• dolegliwości ze strony układu pokarmowego, oddechowego i krążenia, tj. nudności, wymioty, kołatanie serca, potliwość, napady uczucia gorąca, zawroty głowy, przyśpieszony oddech, napięcie mięśniowe.   

Jeżeli zauważasz opisane powyżej objawy u siebie lub bliskich? Nie zwlekaj, jak najszybciej udaj się po pomoc do specjalisty. Im szybciej, tym lepiej. Zaburzenia lękowe można wyleczyć i polepszyć komfort życia. 

Nerwica lękowa - rodzaje  

Istnieje wiele rodzajów zaburzeń lękowych, a od ich właściwego rozpoznania zależy skuteczność procesu leczenia. Najczęściej występujące zaburzenia lękowe to:  

• Agorafobia - lęk przed wyjściem z domu do miejsc publicznych np. sklepu, przed tłumem, samodzielnym podróżowaniem środkami komunikacji publicznej, może objawiać się napadami panicznego lęku, depresją czy natręctwami.
• Fobia społeczna - odczuwanie lęku w sytuacjach społecznych, w których istnieje możliwość bycia ocenionym przez innych ludzi. Obawa przed krytyką, upokorzeniem, niechęć do wystąpień publicznych, rozpoczynania rozmowy, jedzenia w miejscach publicznych. Odczuwanie dyskomfortu powoduje unikanie sytuacji społecznych i izolowanie się chorej jednostki od innych ludzi.   
• Fobie specyficzne - silny lęk przed obiektami lub sytuacjami, np. fobia zwierzęca (węże, szczury, pająki), lęk przed bólem (zastrzyki, zranienie), lęk przed zarazkami, lęk przed burzą, wodą, lęk wysokości, klaustrofobia, lęk przed dentystą. Osoby doświadczające tych lęków najczęściej mają świadomość ich irracjonalności, jednak unikają owych bodźców w celu zredukowania nieprzyjemnych objawów.   
• Zespół lęku uogólnionego - nieracjonalny i bezzasadny lęk przed możliwością wystąpienia nieszczęścia lub jakiejś katastrofy. Towarzyszy mu nieustanne zamartwianiem się. Jednostka nim dotknięta nieustannie i bez obiektywnych przesłanek martwi się o sprawy finansowe, zdrowie rodziny. Zniknięcie jednej przyczyny niepokoju, powoduje pojawienie się innej.   
• Lęk paniczny - nagłe ataki paniki i silnego lęku, podczas których chora osoba ma poczucie nieuchronnej śmierci i niemożności opanowania lęku. Osoby boją się wystąpienia kolejnego napadu, dlatego unikają miejsc z utrudnioną ucieczką, np. supermarketu, komunikacji publiczna (lęk paniczny z agorafobią). Zazwyczaj napad lęku trwa 5-20 minut.  
• Nerwica natręctw - Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne - objawiają się poprzez występowanie obsesji i kompulsji. Pierwsze z nich pojawiają się w postaci niechcianych i powtarzających się obrazów, myśli, impulsów powodujących stres. Drugie są odpowiedzią na obsesje i polegają na powtarzających się rytuałach, które chory człowiek uważa za konieczne do wykonania, np. liczenie, powtarzanie jakichś słów.

Nerwica leczenie

Leczenie nerwicy polega na krótkoterminowym stosowaniu farmakologii i równoległym prowadzeniu psychoterapii. Strategia ta umożliwia jak najszybsze osiągnięcie poprawy w postaci ustąpienia objawów nerwicy (lęku) i odstawienia leków. Celem takiego podejścia jest fakt, że długotrwałe stosowanie leków przeciwlękowych bez równoległego prowadzenia psychoterapii powoduje z czasem wytworzenie się kolejnego problemu w postaci uzależnienia od leków. Leki przeciwlękowe działają objawowo tłumiąc lęk, jednak nie leczą przyczyn nerwicy. Tylko psychoterapia leczy długoterminowo i umożliwia odstawienie leków zanim nastąpi uzależnienie. Niestety wielu ludzi nadal wybiera pozornie łatwiejszą drogę leczenia nerwicy tj. samą farmakoterapię, bez psychoterapii - skazując się w ten sposób na uzależnienie od leków i wizyt lekarskich oraz nieprzyjemne objawy uboczne.   

Udowodniono, że psychoterapia normalizuje mózg w fobii społecznej.

Lęk w sytuacjach społecznych nie jest rzadkim problemem, około 1 na 10 osób cierpi na nerwice (zaburzenia lękowe) podczas życia. Nerwica lękowa jest diagnozowana, jeśli lęk w sytuacjach społecznych znacznie upośledza codzienne życie i powodują intensywne cierpienie. Występowanie przed większą grupą może być typową sytuacją, której się boimy. Badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Zurychu i Uniwersyteckiego Szpitala Psychiatrycznego w Zurychu wykazały, że skuteczne leczenie nerwicy przy pomocy psychoterapii zmienia kluczowe struktury mózgu, które są zaangażowane w przetwarzanie i regulowanie emocji.

Leczenie nerwicy terapią poznawczo-behawioralna.

U pacjentów z zaburzeniami lęku społecznego upośledzona jest regulacja nadmiernego lęku przez czołowe i boczne obszary mózgu. Strategie mające na celu regulację emocji powinny przywrócić równowagę między korowymi i podkorowymi obszarami mózgu. Strategie te są praktykowane w terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), która jest najskuteczniejszą terapią zaburzeń lękowych. W badaniu przeprowadzonym w Zurychu badano strukturalne zmiany w mózgu pacjentów cierpiących na zaburzenia lękowe przy pomocy obrazowania metodą rezonansu magnetycznego przed oraz po specjalnej dziesięcio-tygodniowej terapii poznawczo-behawioralnej. 

Zmiany w mózgu zostały znormalizowane.

"Udało nam się pokazać, że zmiany strukturalne zachodzą w obszarach mózgu związanych z samokontrolą i regulacją emocji" - mówi Annette Brühl, główny lekarz Centrum Depresji, Zaburzeń Lękowych i Psychoterapii w Szpitalu Uniwersyteckim Psychiatrii w Zurychu (PUK). Im bardziej udane leczenie, tym silniejsze zmiany w mózgu. Grupa badawcza była również w stanie wykazać, że obszary mózgu zaangażowane w przetwarzanie emocji były bardziej połączone po leczeniu. "Psychoterapia normalizuje zmiany w mózgu związane z zaburzeniami lękowymi" - podsumowuje Brühl. Źródło: Uniwersytet w Zurychu.